Historia HIRUDOTERAPII
HISTORIA HIRUDOTERAPII SIĘGA ZAMIERZCHŁYCH CZASÓW STAROŻYTNOŚCI
HISTORIA HIRUDOTERAPII SIĘGA ZAMIERZCHŁYCH CZASÓW STAROŻYTNOŚCI
LECZENIE PIJAWKAMI MA JUŻ PONAD 2000 LETNIĄ
UDOKUMENTOWANĄ TRADYCJĘ
CZŁOWIEK I MALUTKA PIJAWKA ŻYJĄ NA ZIEMI
W SYMBIOZIE OD TYSIĘCY LAT
HISTORIA HIRUDOTERAPII – starożytny Egipt
- W leczeniu często wykorzystywano sztuczne upusty krwi.
- Spotykamy najstarsze malowidło przedstawiające leczenie pijawkami. Pochodzi ono z grobu pisarza Userhata z lat 1367- 1308 p.n.e.

HISTORIA HIRUDOTERAPII – starożytna Grecja
- Pierwsze znane doniesienia o leczeniu pijawkami pochodzą z II w p.n.e. od Nicandera z Kolofonu- lekarza, poety i gramatyka. W swoich dziełach zawarł opisy leczenia, w tym i pijawkami („Theriaca” i „Alexipharmaca”).
- Ok. I w p.n.e. o pijawkach wspomina Asklepiades Themision z Laodokii.
- Stosował je np. w leczeniu bólów głowy.
- Medycyna znacznie rozwinęła się w założonej przez Aleksandra Wielkiego Aleksandrii – ok. II w p.n.e. Był to prężny ośrodek naukowy, w którym znajdowała się znakomita biblioteka oraz gdzie uprawiano z powodzeniem nauki medyczne. Jedną ze stosowanych metod była hirudoterapia.
- Działali tam tacy wybitni lekarze jak Herofilos, Erasistratos Themisson
- Pijawki stosowano w zapaleniach, gorączce (Asklepiades, Paul Eginete, Actuarius), przeciw malarii i przy zapaleniu wątroby (Aetius) oraz w trudno gojących się ranach (Arnaud de Villeneuve i Nicander ).

HISTORIA HIRUDOTERAPII – starożytne Indie
- W starożytnych Indiach rozwinął się prawdopodobnie najstarszy na świecie system leczniczy Ayurveda.
- Ten indyjski system był i jest systemem filozoficzno – leczniczym. Jego tradycja trwa do dziś i trzeba zaznaczyć, że jest sposobem leczenia na świecie uznawanym.
- System zalecała leki ziołowe i mineralne, masaże, ćwiczenia fizyczne i oddechowe- yogę, techniki oczyszczające i całą masę różnych zabiegów, w tym przystawianie pijawek.
- Opisy leczenia pijawkami zawierają traktaty medyczne – „Ćaraka Samhita” (traktat z 500 zasadami leczniczymi ) – napisany przez Ryszi Ćaraka oraz „Suśruta Samhita” napisana przez Ryszi Suśruta.

HISTORIA HIRUDOTERAPII – starożytny Rzym
- Najsławniejszym przedstawicielem medyków w Rzymie był Galen.
- Często stosował sztuczne upusty krwi, pijawki i bańki.
- Pijawki w tym czasie stosowano na wiele schorzeń.
- Pijawki stosowali tez inni znakomici lekarze tego czasu np. Alexander de Tralles (VI w n.e.) stosował w celu poprawy słuchu.
- Antyllos opisał technikę upustu żylnego i tętniczego.

HISTORIA HIRUDOTERAPII – KRAJE ARABSKIE
- Praktyki stawiania pijawek te były codziennością w medycynie arabskiej
- Już w VI w n.e. znajdujemy opis użycia pijawek w chorobach zapalnych, a później w innych schorzeniach.
- Awicenna zalecał je w wielu chorobach, nawet przy bólu zębów.
- Wraz z ekspansją kultury arabskiej rozpowszechniło się użycie pijawek- stały się stałym elementem propagowanego sposobu leczenia.

HISTORIA HIRUDOTERAPII – ŚREDNIOWIECZE
- Zabiegiem kontrolującym i przywracającym równowagę było puszczenie krwi (jak i też przystawianie pijawek).
- Prócz stosowania ziół, kamieni i relikwii świętych wraz z modłami była to podstawowa metoda leczenia.
- Upusty i pijawki stały się z czasem tak popularne, że stosowano je nie tylko leczniczo, ale i profilaktycznie.
- Zarówno bogaci jak i biedni mieli stosowane wszechobecne krwioupusty i pijawki.
- Zalecano je na bardzo wiele chorób, szczególnie przy obrzękach, bólach, chorobach reumatycznych, hemoroidach, żylakach i zapaleniach.
- Pomagały także przy tonizacji charakteru cholerycznego. Hoffman (XVII w ) stosował je w stanach ostrych, w chorobach skóry i astmie oskrzelowej.

HISTORIA HIRUDOTERAPII – EUROPA WIEK XIX I XX
- Początkowo w ostatnich dekadach XVIII i na początku XIX w pijawki osiągnęły szczyty popularności.
- Szczególnie miało to miejsce we Francji i w Anglii.
- Leczono pijawkami wszystko i wszystkich. Zużywano we Francji ok. 80 mln sztuk pijawki lekarskiej rocznie.
- Od roku 1830, czyli od wprowadzenia na większą skalę leków farmaceutycznych praktyka stawiania pijawek stopniowo zaczęła zanikać.
- Przysłowiowym gwoździem do trumny było odkrycie drobnoustrojówi wprowadzenie aseptyki.
- Pijawki nie dało się sterylizować, – była więc bezużyteczna.
- Wydawało się, że hirudoterapia jest już zapomnianą metodą.
- Sytuacja zmieniła się diametralnie od roku 1884 gdy Haycraft- walijski profesor fizjologii odkrył, że w przewodzie pokarmowym pijawki krew nie psuje się ani nie krzepnie.
- Czynnik za to odpowiedzialny- hirudynę wyizolował ze śliny pijawki dopiero w 1950 roku prof. Markwardt.
- Do czasów dzisiejszych znaleziono w ślinie pijawki jeszcze wiele innych związków.
- Odkrycia te przyczyniły się do ponownego renesansu użycia pijawek w XX wieku

